Schaapskudde Exloo

Schapen, de heide en Drenthe, ze horen bij elkaar. Eigenlijk is die grote stille heide die we nu zo bewonderen het gevolg van het ingrijpen van de mens in de natuur. De heidevelden ontstonden in de loop van de middeleeuwen. Op de hoger gelegen gronden lieten de boeren in de bossen varkens, runderen, maar vooral schapen grazen. Alleen werden het er steeds meer en de bossen verdwenen, de grond verschaalde en er kwamen heidevelden voor in de plaats. We kunnen ons dat nu bijna niet meer voorstellen, maar aan het einde van de 19e eeuw was Drenthe een vrijwel boomloze provincie. Dat de heide zoveel ruimte kreeg had alles te maken met de bevolkingsgroei in de loop der eeuwen. Om voldoende voedsel te kunnen verbouwen was er veel mest nodig voor de essen rond de dorpen en voor de ontwikkeling van nieuwe landbouwgronden. Schapen waren naast hun wol, melk en vlees, ook van groot belang voor hun mest. Dagelijks gingen de schapen van de kooi naar de heide en aan het eind van de dag weer terug. In de kooi werd jaarrond de mest verzameld om uit te rijden over de velden. Exloo is de enige plaats in Nederland waar de schaapskooi nog midden in het dorp staat en waar u de kudde nog geregeld door het dorp kunt zien lopen. De kudde van Exloo bestaat uit Drentse heideschapen, een klein, maar sterk ras. In de 19e eeuw werden er in de provincie Drenthe 114.000 schapen geteld, waarvan alleen al in de gemeente Odoorn meer dan 6000. Sommige schepers hadden wel 2000 schapen “voor de stok”, zoals dat toen genoemd werd.  (© Pamela Joyce Fotograpie)